Geir Dağılımı İstatistikleri, Gelir ve Ömür Şartları Araştırması 2023 yılı sonuçlarına ait bilgiler, 2022 yılını referans alındı. TÜİK’ten yapılan açıklamada, çalışmada hanehalkı gelirleri, büyüklüğü ve kompozisyonu dikakte alındı ve muadil hanehalkı kullanılabilir fert gelirine dönüştürüldü.
Araştırmada öne çıkan en değerli data, en yüksek muadil hanehalkı kullanılabilir fert gelirine sahip %20’lik küme, toplam gelirin %49,8’lik hissesini almayı başardı. En düşük gelire sahip küme ise toplam gelirin %5,9’luk hissesini aldı.
Sıralı %20’lik kümeler prestijiyle yıllık muadil hanehalkı kullanılabilir fert gelirinin dağılımı
| Grup | Yüzde |
|---|---|
| İlk %20 (En Düşük) | %5,9 |
| İkinci %20 | %9,8 |
| Üçüncü %20 | %14 |
| Dördüncü %20 | %20,5 |
| Son %20 (En Yüksek) | %49,8 |
Gini katsayısı 0,433 oldu
Gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden biri olan Gini, 0,433 olarak tahminlendi. Gini bedeli 0 ile 1 ortasında değişiyor ve paha 1’e yaklaştıkça gelir adaletsizliği de daha fazla oluyor. Gini hesaplanırken hanenin ve fertlerin elde ettiği yıllık gelirlerin toplamından, gelir referans devrinde ödenen vergiler ve öteki hane yahut şahıslara yapılan nizamlı transferler düşülüyor.
Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine nazaran gelir dağılımı göstergeleri
| P80/P20 Oranı | %8,4 |
| P90/P10 Oranı | %15 |
| Gini Katsayısı | 0,433 |
| Gini Katsayısı (Sosyal transferler hariç) | 0,520 |
| Gini Katsayısı (Tüm toplumsal transfer gelirleri hariç) | 0,445 |
Çalışmada dikkat çeken öbür noktalar ise şu halde oldu:
Yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri 167 bin 983 TL oldu. Yıllık ortalama muadil hanehalkı kullanılabilir fert geliri 83 bin 808 TL olarak tespit edildi. En yüksek yıllık ortalama muadil hanehalkı kullanılabilir fert geliri ise tek kişilik hanelerde oldu. Onu çekirdek aile bulunmayan, birden fazla şahıstan oluşan haneler takip etti (ev arkadaşı olan çalışanlar gibi). Onu tek çekirdek aile olan haneler ve tek çekirdek aile ve başka bireylerden oluşan haneler takip etti.
Gelirde en yüksek hisse maaş ve fiyat gelirlerinden oluştu
Türkiye’deki gelirin yüzde 48,5’i maaş ve ücretlerle geldi. İkinci sırayı müteşebbis geliri alırken onu toplumsal transfer geliri takip etti. Emekli ve dul-yetim aylıkları, toplumsal transferlerin %88,4’ünü oluşturdu.
En yüksek gelir yükseköğrenim mezunlarında
| Eğitim Durumu | Gelir (TL) |
| Okur-yazar olmayan | 45.637 |
| Bir okul bitirmeyen | 63.425 |
| Lise altı eğitimli | 89.012 |
| Lise ve dengi okul | 114.374 |
| Yükseköğretim | 157.851 |
Yıllık ortalama temel iş gelirleri, eğitim düzeyi ile hakikat orantılı oldu. Yükseköğrenim mezunlarının iş gelirleri 157 bin 851 TL olurken bu gelir lise ve dengi okul mezunlarında 114 bin 374 TL, lise altı eğitimlilerde 89 bin 012 TL, okul bitirmeyenlerde 63 bin 425 TL ve okuma yazması olmayan bireylerde de 45 bin 637 TL oldu.
Gelir artışı en çok tarım sektöründe
Yıllık ortalama temel iş gelirlerinde en yüksek artış, %100,9 ile tarım sektöründe oldu. Onu sanayi, inşaat ve hizmet bölümleri takip etti. En düşük gelir Van, Bitlis, Muş ve Hakkâri bölgesinde olurken en yüksek gelir ise İstanbul bölgesinde göze çarptı. Nüfusun %66,5’i ise tıpkı yüzde 10’luk kümede yer aldı. Bir evvelki yılda işsiz olan fertlerin %42,4’ü de geçen yıl çalışmaya başladı.
