NASA’nın 2027’den evvel Ay’a tekrar astronot göndermesi mümkün değil

ABD Hükümeti Hesap Verebilirlik Ofisi (GAO) 30 Kasım Perşembe günü yaptığı açıklamada, NASA‘nın Artemis 3 vazifesiyle Apollo programından bu yana birinci sefer Ay’a insan gönderme uğraşının, “çoklu zorluklar” ve tezli bir program nedeniyle tehlikeye girmesi nedeniyle muhtemelen erteleneceğini duyurdu. Şu anda süreksiz olarak Aralık 2025’te uçması planlanan Artemis 3 vazifesinin en az 2027’ye kadar beklemesi gerekebilir.

NASA’nın Ay vazifelerinde sayısız gecikmeler var

NASA ve sanayi yetkilileriyle yapılan görüşmeler ışığında evrakları inceleyen GAO, SpaceX’in Starship roketinin bir türevi ve NASA’nın Ay yüzeyine ulaşım prosedürü olan insan iniş sistemi ya da HLS üzerinde kıymetli ölçüde bekleyen teknik çalışma bulunduğunu bildirdi. Raporda ayrıyeten astronotların Ay’da kullanacakları uzay giysilerine daha büyük oksijen tanklarının dahil edilmesine yönelik kıymetli tasarım çalışmalarının da sürdüğü belirtildi.

HLS yalnızca yörüngeye girerken itici yakıt rezervuarını tüketecek, bu nedenle Ay’a gitmeden evvel yakıt ikmali yapılması gerekecek. Mevcut plana nazaran, çok evreli bir eforla evvel yörüngeye bir Starship yakıt deposu yerleştirilecek, akabinde birden fazla tanker bu depoya metan ve sıvı oksijen aktaracak ve böylelikle Ay’a gitmeden evvel büsbütün yakıt ikmali yapılmış olacak.

HLS programı hala resmi olarak Aralık 2025‘te fırlatılmak üzere çalışıyor ve gelişimini toplam 79 ayda tamamlamayı hedefliyor – birden fazla beşerli uzay uçuşu içermeyen büyük NASA projelerinin ortalamasından yaklaşık bir yıl daha erken. Fakat GAO, SpaceX’in bu teknolojileri olgunlaştırmada hudutlu ilerleme kaydettiğini ve yörüngede itici yakıtın nasıl transfer edileceğini bulmak da dahil olmak üzere karmaşık teknik çalışmaların devam etmesi nedeniyle bu vakit çizelgesinin muhtemel olmadığını söylüyor.

2027’den evvel beşerli vazife beklenmiyor

HLS programı ve SpaceX, 13 değerli kilometre taşından sekizini altı ay ile bir yıl ortasında erteledi ve ertelenen kilometre taşlarından ikisinin şu anda planlanan Artemis 3 fırlatmasıyla tıpkı yıl olan 2025’e sarktığı görülüyor. Raporda, HLS iniş aracının geliştirilmesinin NASA’daki öbür büyük projeler kadar ortalama bir müddet alması halinde, Artemis 3 görevinin 2027 yılının başlarında gerçekleşeceği belirtildi.

Bunların yanında Axiom Space tarafından geliştirilmekte olan uzay giysilerinde de eksiklikler var. Öte yandan bekleyen çalışmaların birden fazla giysi dizaynıyla ilgili üzere görünüyor. Rapora nazaran NASA, Axiom’un 60 dakikalık acil hayat desteği sağlayabilecek bir giysi geliştirmesini koşul koşuyor fakat şimdilik bu koşul karşılanmış değil. Hasebiyle Axiom artık uzay giysisinin bileşenlerini daha büyük oksijen tanklarını barındırabilecek formda yine düzenlemeyi planlıyor, lakin bu mümkün değilse, mevcut tasarımı değiştirmesi gerekecek ve bu da daha fazla vakit alacak.