Meltem Güneş / ANKARA – Türkiye Damızlık Koyun, Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği (TÜDKİYEB) Lideri Nihat Çelik, bu yılki bayramda 3,5 milyon civarında küçükbaş hayvanın kesilmesini beklediğini ve küçükbaş hayvanda arz badiresi bulunmadığını söyledi. Çelik, kırmızı et fiyatlarının düşürülmesi için aracı ve tedarikçilerin kontrol altına alınması gerektiğine vurgu yaparken, “Hayvancılığın ağır olduğu bölgelerde devlet teşvikiyle yem fabrikaları açılmalı. Yemde de referans fiyat olmalı” dedi.
TÜDKİYEB Çelik, yaklaşan Kurban Bayramı öncesinde bir küme gazeteciye değerlendirmelerde bulundu. Çelik, fiyatlar nedeniyle vatandaşların küçükbaş hayvana yöneldiğini söyleyerek, “Geçen yıl 2,5 milyon küçükbaş kurban edilmişti. Küçükbaşın fiyatları daha uygun olduğu için beşerler, artık yüzünü buraya döndü. Küçükbaşa tarihte görülmemiş bir ilgi var. Bu yıl Kurban Bayramında 3,5 milyon küçükbaş hayvan kesilir” diye konuştu.
‘3 bine hayvan yok’
Çelik, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın, kurbanlık fiyatı için taban fiyat belirlemesi gerektiğine dikkat çekerek, “Başkanlık, ‘Fiyatlar pazarlık yoluyla yükselebilir lakin en alt limit budur, bunun altında fiyat veren rastgele bir dernek yahut vakıf hata işlemektedir’ demeli. Birtakım dernekler 3 bin lira fiyat belirliyor, neye nazaran bu fiyatı belirliyor ve bu hayvanı nerede, ne vakit, nasıl kesecek? 3-4 bin liraya hayvan yok. Bu cins dernekler dolandırıcıdır. Bunun önüne geçilmeli. Vatandaşların bağış yaptığı derneğin emniyetli olması lazım” tabirlerini kullandı.
‘Aracı kazanıyor’
Kırmızı et fiyatlarının düşürülmesi için yapılması gerekenleri anlatan Çelik, “Tüketicinin de üreticinin de bahtı, özgür piyasaya bırakılmamalı. Evvelce yılda bir artırım yapılırdı, artık haftalık artırım yapılıyor. Burada yalnızca ortacılar ve tedarikçiler kazanıyor. Bunlar kontrol altına alınmalı. Aracıları ortadan çıkarmalı. Ette aracıların sayısı yaklaşık 250 kişidir. Alımlarda üretici örgütlerinin de faal hale getirilmesi lazım. Ayrıyeten girdi maliyetleri düşürülmeli. Hayvancılığın ağır olduğu bölgelerde devlet teşvikiyle yem fabrikaları açılmalı. Yemde de referans fiyat olmalı” teklifinde bulundu.
1 milyon kişi bekliyor
Çelik, Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu kapsamında 4A sigortalıların emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesiyle 7.200 prim günü ile emeklilik hakkı kazandığını söz ederek, birebir yasaya tabi olan 4B sigortalı olan çiftçilerin ise 9.000 prim günüyle emekli edildiğini belirtti. Erken emeklilikten yararlanamayan 1 milyon kişi olduğunu söyleyen Çelik, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nı gerekli adımları atmaya davet etti.
Çoban bulamıyorlar
Çelik, hayvancılık dalının en kıymetli meselelerinden birinin çoban olduğunu vurgulayarak, çobanların toplumsal güvenlik primlerinin devlet tarafından yatırılması gerektiğini lisana getirdi. Çelik, “Türkiye İş Kurumu’nun personel alımlarında kontenjanının yüzde 25’ini çobanlara ayırmasını, işletme büyüklüğü 200’ün üzerinde olan işletmelere, Kurum tarafından çoban verilmesini istiyoruz. Hayvancılık yapmak isteyenler çoban bulamıyor. Şu anda 300 bin işletme var. İşletme başına birer kişi olarak düşünürsek, 300 bin çoban var. İşletmelerde çalışan çobanların yüzde 25’i yabancı uyruklu” diye konuştu.
